VIRGILIO, BUCOLICHE
Egloga IV
Sicelides Musae, paulo maiora canamus; non omnis arbusta iuvant humilesque myricae: si canimus silvas, silvae sint consule dignae. Ultima Cumaei venit iam carminis aetas; magnus ab integro saeculorum nascitur ordo. 5 Iam redit et Virgo, redeunt Saturnia regna; iam nova progenies caelo demittitur alto. Tu modo nascenti puero, quo ferrea primum desinet ac toto surget gens aurea mundo, casta, fave Lucina: tuus iam regnat Apollo. 10 Teque adeo decus hoc aevi, te consule, inibit, Pollio, et incipient magni procedere menses te duce. Si qua manent sceleris vestigia nostri, inrita perpetua solvent formidine terras. Ille deum vitam accipiet divisque videbit 15 permixtos heroas et ipse videbitur illis pacatumque reget patriis virtutibus orbem. At tibi prima, puer, nullo munuscola cultu errantis hederas passim cum baccare tellus mixtaque ridenti colocasia fundet acantho. 20 Ipsae lacte domum referent distenta capellae ubera, nec magnos metuent armenta leones; ipsa tibi blandos fundet cunabula flores. Occidet et serpens, et fallax herba veneni occidet; Assyrium volgo nascetur amomum. 25 At simul heroum laudes et facta parentis iam legere et quae sit poteris cognoscere virtus, molli paulatim flavescet campus arista, incultisque rubens pendebit sentibus uva, et durae quercus sudabunt roscida mella. 30 Pauca tamen suberunt priscae vestigia fraudis, quae temptare Thetin ratibus,quae cingere muris oppida, quae iubeant telluri infindere sulcos. Alter erit tum Tiphys, et altera duae vehat Argo delectos heroas; erunt etiam altera bella, 35 atque iterum ad Troiam magnus mittetur Achilles. Hinc, ubi iam firmata virum te fecerit aetas, cedet et ipse mari vector, nec nautica pinus mutabit merces; omnis feret omnia tellus. Non rastros patietur humus, non vinea falcem; 40 robustus quoque iam tauris iuga solvet arator; nec varios discet mentiri lana colores, ipse sed in pratis aries iam suave rubenti murice, iam croceo mutabit vellera luto; sponte sua sandyx pascentis vestiet agnos. 45 (trad.
di G. Mosconi)